Mesut Arslan regisseert Betrayal van Harold Pinter.
Deze klassieker over een driehoeksverhouding is alleen al bijzonder omdat het verhaal tegen de tijd in verteld wordt en begint met het einde van het overspel. Hier wordt de mens niet alleen verraden door andere mensen maar ook door de tijd. Dat aspect diept Arslan verder uit in zijn versie, Betrayal.
Wat is geheugen? Hoe werkt het onbewuste, terwijl de verwerkingscapaciteit van ons bewustzijn slechts een fractie is van de totale capaciteit van het brein?
Hij doet een beroep op beeldend kunstenaar Lawrence Malstaf die in de installatie Nevel een ruimte in voortdurende verandering creëert voor het spel met tijd en geheugen.
tekst Harold Pinter regie Mesut Arslan scenografie Lawrence Malstaf dramaturgie Ata Unal acteurs Dennis Deter, Lotte Heijtenis, Thomas Proksch licht scenografie Jan Maertens geluid ontwerp Charo Calvo kostuumontwerper Rike Fischer techniek Turan Taya produktie OnderHetVel, Platform 0090 coproduktie Toneelhuis, t,arsenaal mechelen, TAKT Dommelhof, wpZImmer, Istanbul Theater Festival
Het geheugen is het vermogen van een mens of dier om informatie te onthouden. Het omvat drie belangrijke aspecten, namelijk de opslag, het vasthouden of bewaren en het terugzoeken van informatie. Leren is het proces waardoor nieuwe kennis en vaardigheden in de hersenen wordt opgeslagen. Vergeten is het proces waardoor informatie in het geheugen verloren gaat. Om iets beter te kunnen onthouden wordt soms een ezelsbruggetje gebruikt. Het geheugen van de mens is niet perfect en soms menen wij ons zaken te herinneren die niet hebben plaatsgevonden.
Er zijn twee verschillende soorten indelingen. De eerste en meest bekende indeling is gebaseerd op het aspect tijd of duur (zintuiglijk, kortetermijn- en langetermijngeheugen). Een tweede indeling is gebaseerd op het aspect beleving, namelijk of het geheugen expliciet (of bewust) of impliciet (of onbewust) is.
Kennis die in het geheugen is opgeslagen moet ook weer worden teruggevonden of opgezocht (Engels: retrieval). De aanwezige kennis wordt dan weer geactualiseerd. We spreken dan bijvoorbeeld van herkenning of herinnering. Daarbij reageert men sneller op een woord of beeld als dit van tevoren in een bepaalde context is aangeboden. Het geheugen van de mens is niet altijd betrouwbaar. Soms menen mensen zich zaken te herinneren die nooit hebben plaatsgevonden.
Kennis die is opgeslagen in het declaratieve of expliciete geheugen is expliciet aanwezig. Dit wil zeggen dat we deze kennis (beelden, feiten, een gevoel e.d.) kunnen oproepen in ons bewustzijn. Een herinnering bijvoorbeeld.
Kennis opgeslagen in het niet-declaratieve of impliciete geheugen is impliciet aanwezig; dat wil zeggen dat we ons niet bewust zijn van de kennis die daarin is opgeslagen.
Het is aangetoond dat in de hersenen aparte gebieden en circuits bestaan voor de vorming van het declaratieve en niet-declaratieve langetermijngeheugen.
Hoe werkt tijd als een ‘verrader’? Hoe ontstaat de herinnering tussen het bewuste en het onbewuste?
Harold Pinter toont in zijn toneelstuk ‘Betrayal’ dat de mens niet alleen door de andere maar ook door de tijd verraden wordt. Vanuit dit vertrekpunt ontleedt Arslan de bestanddelen van tijd. Wat is het geheugen? Hoe werkt het onbewuste, terwijl de verwerkingscapaciteit van ons bewustzijn slechts een fractie is van de totale capaciteit van het brein?
De installatie ‘Nevel’ van Lawrence Malstaf is de basis voor de relatie tussen dramaturgie, performance en publiek.
